rQ

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 18 maart 2022

De schaakwereld zit deze week in een lage versnelling. De FIDE Grand Prix in Belgrado is vorige week geëindigd met een mooie overwinning voor Richard Rapport. Morgen begint het tweede toernooi in de online Meltwater Champions Chess Tour, de Charity Cup, en maandag in Berlijn de laatste wedstrijd van de Grand Prixserie. Daar tussenin dus een kalm weekje. In Nederland heerst de lange periode van serene rust die traditioneel intreedt na de Hoogovens/TaTa Steeltoernooi en waarin we het moeten doen met de KNSB-competitie. Maar vergis je niet! De KNSB-competitie is verreweg de grootste schaakwedstrijd in Nederland. Elke ronde (dus één middag) brengt ruim 2500 schakers aan het bord. Gerekend over het hele seizoen is dat aantal veel groter, omdat vaak invallers worden opgesteld. Een totaal aantal van 3000 deelnemers lijkt een reële schatting.
In de Meesterklasse staat Charlois Europoort op de eerste plaats. Dat doet mij goed. In de seizoenen 1968-69 en 1972-73 was Charlois clubkampioen van Nederland en een verre neef van mij, J. Kunnen, was een vaste kracht in dat team. In de database staat een partij van hem tegen Van Scheltinga, maar door een vreemde speling van het lot is de voorletter J vervangen door een R. Dat heeft mij bewonderende blikken van van nature weinig achterdochtige mensen opgeleverd: Th. van Scheltinga - R. Kunnen, 0-1.
Voor degenen die het dicht bij huis zoeken is er de NOSBO-competitie. Deze is bescheiden van opzet met twee klassen voor achttallen, twee voor zestallen en twee voor viertallen. Dit seizoen hebben zich 33 teams met 194 spelers (excl. invallers) ingeschreven. In totaal zijn 17 van de 29 NOSBO-clubs vertegenwoordigd.
De competities verlopen dit seizoen chaotisch. Corona-perikelen zullen daaraan niet geheel vreemd zijn. De Meesterklassewedstrijd van Groninger Combinatie 1 tegen Caïssa 1 ging niet door omdat Caïssa niet voldoende spelers kon opstellen. De wedstrijd wordt later ingehaald en Caïssa krijgt twee matchpunten in mindering. Vooral in de 5e en 6e klasse KNSB en in de NOSBO-competitie zijn nogal wat wedstrijdstrijden niet gespeeld of uitgesteld en meerdere keren zijn teams onvolledig opgekomen. Sommige, o.a. Haren/Oostermoer in de 3e klasse A van de KNSB-competitie, hebben zich teruggetrokken.
Persoonlijk houd ik erg van de KNSB-wedstrijden op zaterdagmiddag. Er heerst een sfeer die je ook bij meerdaagse toernooien tegenkomt. En vaak is het spannend. Helaas moet ik dit seizoen verstek laten gaan en doet mijn team van Groninger Combinatie het in de 4e klasse A niet erg goed. Ook in de NOSBO-competitie is het prettig spelen. Je mist iets als je er niet bij bent. Volgend jaar doet Schaakclub Roden ook weer mee, I presume?

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

03-3 Hoe wint wit?

Oplossing van de vorige week

03-2 Wat is de winnende zet van wit?
1.Pd8+ Txd8 (anders dameverlies) 2.Dxe7+ Kg8 3.Dxd8+ met materiaalwinst en aanval

l

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 11 maart 2022

Anish Giri is gestrand in de halve finale van het tweede FIDE Grand Prix-toernooi dat in Belgrado aan de gang is. Hij werd uitgeschakeld door de Rus Andreikin. De Hongaar Rapport versloeg in de andere halve finale Maxime Vachier-Lagrave. Andreikin en Rapport spelen de komende dagen de finale. De Grand Prix-serie bestaat uit drie toernooien. De winnaar van het totaalklassement plaatst zich voor het Kandidatentoernooi. Het eerste toernooi is gewonnen door de Amerikaan Nakamura.
Richard Rapport en Dmitri Andreikin werden ooit gezien als grote talenten, nu zijn het “oudere jongeren” die de laatste tijd goed spelen. Misschien is hun langverwachte doorbraak gaande. Rapport is een Hongaar, geboren in 1996. In het laatste TaTaSteel-toernooi werd hij derde. Hij behaalde evenveel punten als Mamedyarov die tweede werd. Op de live ratinglijst neemt hij momenteel de 9e plaats in met 2772 punten, evenveel als Giri. Andreikin is geboren in 1990. Hij werd in 2010 jeugdwereldkampioen. Met zijn 32 jaar is hij relatief oud. Ter vergelijking: Giri is 27 jaar. Andreikin staat met 2733 punten 20e op de live ratinglijst.
Het Grand Prix-toernooi in Belgrado is het eerste FIDE-toernooi na de Russische inval in Oekraïne. Er hebben vijf Russen meegedaan, niet als Rus maar onder de vlag van de FIDE. De omstandigheden waren erg in hun nadeel. Grishuk zei dat hij niet meer kon nadenken en hij verloor zijn eerste twee partijen. Andreikin was de enige die goed speelde.
De FIDE heeft de Russische inval in Oekraïne veroordeeld en heeft Rusland onder andere de organisatie van de Olympiade afgenomen. Russische en Wit-Russische teams worden niet geweerd van door de FIDE georganiseerde schaakevenementen en individuele spelers mogen in officiële wedstrijden, zoals de Grand Prix-serie, blijven uitkomen, mits zij bereid zijn te spelen onder de vlag van de FIDE. “Onder de FIDE-vlag” spelen houdt overigens meer in dan het fysieke vlaggetje naast het bord. Het betekent ook dat de spelers hun lidmaatschap van de Russische of Wit-Russische federatie opzeggen en dat van de FIDE aanvragen. De FIDE heeft dit met een speciale verkorte procedure gemakkelijk gemaakt. De Oekraïense bond en een aantal grootmeesters, onder wie Vassily Ivanchuk en Ruslan Ponomariov, hebben fel geprotesteerd tegen deze maatregelen. Zij willen veel verder gaan en alle Russische teams en spelers categorisch uitsluiten. Bovendien eisen zij het aftreden van de voorzitter van de FIDE, de Rus Arkady Dvorkovich.
Ook onze KNSB vindt dat de FIDE verdergaande strafmaatregelen moet nemen. Zij wil schaakteams van Rusland en Wit-Rusland uitsluiten van deelname aan alle FIDE-evenementen, dus ook de Olympiade, en geen individuele Russische spelers aan door de FIDE georganiseerde wedstrijden toelaten, ook niet onder de vlag van de FIDE.
En dan volgt een staaltje ondoorgrondelijke logica: Na lang overleg in een extra vergadering heeft het KNSB-bestuur besloten dat aan Nederlandse wedstrijden individuele Russische schakers mogen deelnemen, mits zij actief bereid te zijn onder de FIDE-vlag te spelen en de inval in Oekraïne niet hebben gesteund. Dat is het resultaat van een belangenafweging. De eigen KNSB-competitie mag niet in gevaar komen, clubs mogen niet benadeeld worden. Schakers tussen dominee en koopman: je moet de remisemarge nooit uit het oog verliezen!
 
Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

 03-2 Wat is de winnende zet van wit?

Oplossing van de vorige week
03-1 Wit heeft geslagen op f6. Hoe straft zwart dat af?
1…Pf3 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 04 maart 2022

De Koning keek zorgelijk om zich heen. Het ging niet zo lekker. De tegenstand was heftiger dan verwacht. In de toren links was een flinke bres geslagen en die aan zijn rechterkant was volledig ingestort. Niet alleen waren aanvallende acties met zwaar materieel over de flanken nu onmogelijk geworden, maar ook de verdediging was ernstig verzwakt. Hoe had dat kunnen gebeuren? Ze hadden er toch lang genoeg op geoefend. Eerst een boer naar voren sturen, die opofferen en dan door de vrijgekomen ruimte razendsnel oprukken om dood en verderf te zaaien. En daarna weer terug in de verdediging, bikkelhard om de vijandelijke aanvallers af te schrikken. Zo’n toren was zijn rechtertoren, maar toch was hij ingestort. Die aan de linkerkant was een slappeling, zoals alle linksen. Zijn gebrek aan meedogenloosheid had zware schade veroorzaakt. Nee, de flanken waren verloren, zijn enige kans was een offensief met de cavalerie door het centrum. Maar ook dat ging niet gebeuren. De paarden waarover hij de beschikking had, waren mank en de ruiters dronken of de weg kwijt. Niks geen verrassende kruismanoeuvres over het slagveld, niks geen individuele hoogstandjes. Ooit waren zijn paarden de beste van Europa, misschien zelfs van de hele wereld, maar het was nu huilen met de pet op. En dan dat zootje arbeiders en boeren voor hem …. Zij moesten de eerste klappen opvangen. Maar ze waren laf en ongedisciplineerd en bleken zelfs als kanonnenvlees ongeschikt. Ze deserteerden. Stuurden verklaringen de wereld in met de oproep aan hem, nota bene, om de strijd te staken. De opportunisten - hij zou ze nog wel krijgen. Het ging hun om de dollars, helemaal niet om vrede. Vrede, dat was waar hij aan werkte!
De schuld van het debacle lag bij zijn raadslieden. Zij hadden hem er van overtuigd dat de structuur van zijn leger optimaal was en de activiteit van de manschappen groot. Zij hadden hem wijs gemaakt dat hij nu moest aanvallen, nu of nooit. Onbetrouwbare sujetten, dat waren het, schuinsmarcheerders, Raspoetins. Hoe had hij ooit op hen kunnen vertrouwen. De ene was op de vlucht geslagen, de andere zei dat hij zich moest terugtrekken. Hij had het kunnen weten, de lafaards, ze waren steeds uit geweest op eigen gewin.
En dan zijn vrouw, de Koningin, de mooiste, de liefste. Zijn vrouw met wie hij liefde, rijkdom en voorspoed had gedeeld, die hem altijd had gesteund. Vanaf haar plaats naast hem was ze recht door het midden op de vijandelijke koning afgestormd. Hij dacht eerst nog dat de machtige, krachtige, prachtige vrouw die zij was, zijn heldin, op de tegenstander afging om hem te doden. Maar ze ging helemaal alleen. Dat vond hij direct al raar. Ze had rugdekking van een van de torens nodig, maar die waren uitgeschakeld. En de kreupele paarden konden haar niet bijhouden. Dat wist zij toch ook, zij was niet gek. Tot het vreselijke besef tot hem doordrong: het was geen heldendaad wat zij deed, het was verraad, puur verraad. Het serpent. Ze stortte zich in de armen van haar nieuwe minnaar en liet hem, de Koning, achter in een verloren stelling.
“Gooi het bord om, vaag alle stukken weg”, lispelde zijn ene overgebleven raadsheer, “je hebt toch niets meer te verliezen”. De idioot. Het schaak der wrake. Was hij echt al zo diep gezonken? Of zou hij toch maar liever gewoon opgeven?

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

03-1 Wit slaat op f6. Hoe straft zwart dat af?

Oplossing vorige week
02-4 Wit geeft mat in twee zetten
1. Dc3† Kxc3 2.Le5 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 26 februari 2022

Wat vrijwel niemand een paar dagen geleden had verwacht, is gebeurd. Rusland is Oekraïne binnengevallen en heeft de aanval ingezet op Kiev. Waarschijnlijk zijn ze uit op de vervanging van de zittende Oekraïense regering door een Russisch gezind regiem. Waarnemers en deskundigen, die nu bij bosjes op tv verschijnen, vrezen dat na Oekraïne andere landen aan de beurt zijn, zoals Georgië en Moldavië. Poetin heeft gewaarschuwd voor de inzet van “wapens en geweld dat de wereld nog niet eerder heeft gezien”, wat wordt opgevat als een dreigement om kernwapens te gebruiken. De tijd voor discussies over de achtergronden van het conflict is voorbij. De geschiedenis van Oekraïne, de expansie van de Navo, Westerse en Russische economische en geopolitieke belangen, extreem-rechtse, nationalistische en fascistische groepen (Pravy sector) in Oekraïne, de oorlog in de Donetsbekken - het speelt allemaal een belangrijke rol, maar het valt op dit moment in het niet bij de levensgevaarlijke en vernietigende agressie van Rusland. Oorlog is altijd verwerpelijk. Het leidt tot een massaal verlies aan mensenlevens, tot stromen vluchtelingen die huis en haard hebben verloren en tot een toename van de spanning en vijandigheden in de wereld die nog vele jaren kunnen blijven bestaan.
Westerse regeringen en de EU hebben economische en financiële sancties afgekondigd die Rusland hard moeten treffen. Ook de sportwereld laat zich niet onberoerd. De UEFA heeft de finale van de Champions League verplaatst van Sint Petersburg naar Parijs en de Formule 1-race in Sotsji gaat in september niet door. Manchester United heeft zijn sponsorcontract met Aeroflot opgezegd, Schalke deed hetzelfde met Gazprom. De Wereldschaakbond FIDE heeft besloten de Schaakolympiade en het FIDE-congres die in juli en augustus in Moskou op de kalender stonden, niet door te laten gaan. Er wordt gezocht naar een ander land dat het evenement wil organiseren.
De Russische schakers zijn verdeeld. Anatoly Karpov, die Poetin in 2014 al heeft gesteund bij de annexatie van de Krim, heeft deze week als Duma-lid de erkenning van de volksrepublieken Donetsk en Luhansk goedgekeurd. Hij is prompt persoonlijk getroffen door EU-sancties. Garry Kasparov heeft scherp stelling genomen tegen Poetin en heeft West-Europese landen verweten door hun gasimporten uit Rusland deze oorlog financieel mogelijk te hebben gemaakt.
Van de actieve spelers heeft Sergey Karjakin verkondigd dat het Ruslands heilige plicht was de Oekraïense bevolking te beschermen tegen geweld. Karjakin is geboren in de Donetsk-regio. In 2009, op 19-jarige leeftijd, is hij met zijn Russisch gezinde ouders verhuisd van de Krim naar Moskou en is Rus geworden. Dat was beter voor zijn schaakcarrière. Over bedreigingen met etnisch geweld heb ik niets kunnen vinden. In 2014 heeft Karjakin, evenals Karpov, de inname van de Krim verdedigd.
Andere Russische schakers hebben zich gedistantieerd van de inval in Oekraïne. Ian Nepomniachtchi was duidelijk: Dit was de zwartste Black Thursday die de wereld ooit heeft meegemaakt. Andrey Esipenko schreef in een tweet dat hij steeds had gehoopt op een vreedzame oplossing en dat hij de dag dat de oorlog begon als de droevigste uit zijn leven beschouwde.
In juni begint in Madrid het Kandidatentoernooi. Nepomniachtchi en Karjakin hebben zich beiden geplaatst. Esipenko maakt nog een kans op plaatsing. Ik denk niet dat de relaties tussen de deelnemers ernstig verstoord zijn door hun stellingname in de oorlog. Wel ben ik benieuwd of Karjakin door de organisatoren, al dan niet op instigatie van hogerhand, als straf voor zijn steun aan Poetin van deelname wordt uitgesloten.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

02-4 Wit geeft mat in 2 zetten

Oplossing vorige week
02-3 Met welke elegante combinatie
komt wit een kwaliteit voor?

1.Dxg8 Txg8 2.Pf6+ Ke7
3.Pxg8+ Ke8 4.Pf6+ Ke75.Pxd7