rQ

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 26 maart 2022

De FIDE heeft Sergey Karjakin een half jaar geschorst omdat hij de mening heeft verkondigd dat Rusland groot gelijk heeft met de inval in Oekraïne. Hierdoor kan hij niet meedoen aan het kandidatentoernooi dat in juni in Madrid begint.
Alexander Grishuk betwijfelt of de FIDE het recht heeft Karjakin te schorsen. Although I personally disagree with Sergey, I think that a person should have the right to express his opinion. Are there any chess arguments here? Ook op de website www.schaaksite.nl is een discussie losgebroken. De een zegt dat de FIDE Karjakin geen beroepsverbod mag opleggen vanwege een afwijkende mening, een ander zoekt naar een juridische argumentatie en een derde deelt mee dat hij iedereen zijn huis uit schopt die hem onwelgevallige dingen zegt.
Uit dit voorval blijkt dat de vrijheid van meningsuiting, een fundamentele democratische vrijheid, geen absolute waarde heeft. In bepaalde omstandigheden, oorlogsomstandigheden in dit geval, geldt zij blijkbaar niet voor iemand met een “foute” mening.
De FIDE beroept zich op haar tuchtrecht, dat democratisch tot stand is gekomen en voldoet aan de normen van het IOC. In dat tuchtrecht staat dat sancties kunnen worden opgelegd in gevallen waarin schade wordt toegebracht aan het schaakspel, de FIDE of bij de FIDE aangesloten bonden. De uitspraken van Karjakin hebben volgens de tuchtcommissie van de FIDE in het publieke domein zoveel negatieve reacties uitgelokt, dat hierdoor de schaakwereld schade is toegebracht. De minder bekende pro-Poetin grootmeester Shipov werd niet gestraft, omdat zijn uitspraken weinig aandacht hadden gekregen.
Je moet je afvragen welke schade de FIDE heeft geleden. Zijn mensen minder gaan schaken? Zijn sponsors afgehaakt? De FIDE zou de geleden schade precies moeten omschrijven en liefst kwantitatief onderbouwen om het schorsingsbesluit en het negeren van iemands recht op vrije meningsuiting juridisch te rechtvaardigen. Maar dat is nu het punt niet. De schorsing van Karjakin is een politiek statement tegen de Russische inval in Oekraïne. Ook het besluit om Rusland uit te sluiten van de organisatie van en deelname aan schaakevenementen die door de FIDE worden georganiseerd, om de banden met grote Russische sponsors (o.a. Gazprom) te verbreken en om Russische spelers alleen tot toernooien toe te laten als zij bereid zijn onder de FIDE-vlag te spelen, zijn geen disciplinaire maatregelen, maar vloeien voort uit een stellingname in het oorlogsconflict. Juridisch onhoudbaar? Dat zien we na de oorlog wel, als de rekeningen worden vereffend.
Overigens is onze KNSB er op tegen dat “goede” Russen onder FIDE-vlag speelgerechtigd zijn. Een goede Rus blijft een Rus. Diezelfde KNSB sluit Russen niet uit van de eigen KNSB-competitie, want dat zou tot scheve gezichten en onrechtvaardigheid leiden. Russische schakers zijn als Russisch gas: het liefst wil je ervan af, maar je kunt nog niet zonder.
Terwijl wij ons druk maken over de vraag welke Russen wel en niet moeten worden geschorst, verwoesten supersonische bommen Oekraïense steden en zaaien dood en verderf onder de bevolking. Terwijl Karjakin met zijn niet gestrafte secondant Denis Khismatullin meeparadeert in een pro-Poetindemonstratie in Jekaterinenburg, georganiseerd door Sima-land, een sponsor van het vorige kandidatentoernooi, zie ik Beljavski en Ivanchuk onder toeziend oog van Ponomariov in een schuilkelder in Kyiv bij een druipende kaars een partijtje schaak spelen. Ik wordt er zwaarmoedig van.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

03-4 Hoe behaalt wit beslissend voordeel?

Oplossing vorige week

03-3 Hoe wint wit?
1.Pxd5 Lxd5 (1...Dg5 2.Dh8 mat) 2.Pd7† met damewinst.

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 18 maart 2022

De schaakwereld zit deze week in een lage versnelling. De FIDE Grand Prix in Belgrado is vorige week geëindigd met een mooie overwinning voor Richard Rapport. Morgen begint het tweede toernooi in de online Meltwater Champions Chess Tour, de Charity Cup, en maandag in Berlijn de laatste wedstrijd van de Grand Prixserie. Daar tussenin dus een kalm weekje. In Nederland heerst de lange periode van serene rust die traditioneel intreedt na de Hoogovens/TaTa Steeltoernooi en waarin we het moeten doen met de KNSB-competitie. Maar vergis je niet! De KNSB-competitie is verreweg de grootste schaakwedstrijd in Nederland. Elke ronde (dus één middag) brengt ruim 2500 schakers aan het bord. Gerekend over het hele seizoen is dat aantal veel groter, omdat vaak invallers worden opgesteld. Een totaal aantal van 3000 deelnemers lijkt een reële schatting.
In de Meesterklasse staat Charlois Europoort op de eerste plaats. Dat doet mij goed. In de seizoenen 1968-69 en 1972-73 was Charlois clubkampioen van Nederland en een verre neef van mij, J. Kunnen, was een vaste kracht in dat team. In de database staat een partij van hem tegen Van Scheltinga, maar door een vreemde speling van het lot is de voorletter J vervangen door een R. Dat heeft mij bewonderende blikken van van nature weinig achterdochtige mensen opgeleverd: Th. van Scheltinga - R. Kunnen, 0-1.
Voor degenen die het dicht bij huis zoeken is er de NOSBO-competitie. Deze is bescheiden van opzet met twee klassen voor achttallen, twee voor zestallen en twee voor viertallen. Dit seizoen hebben zich 33 teams met 194 spelers (excl. invallers) ingeschreven. In totaal zijn 17 van de 29 NOSBO-clubs vertegenwoordigd.
De competities verlopen dit seizoen chaotisch. Corona-perikelen zullen daaraan niet geheel vreemd zijn. De Meesterklassewedstrijd van Groninger Combinatie 1 tegen Caïssa 1 ging niet door omdat Caïssa niet voldoende spelers kon opstellen. De wedstrijd wordt later ingehaald en Caïssa krijgt twee matchpunten in mindering. Vooral in de 5e en 6e klasse KNSB en in de NOSBO-competitie zijn nogal wat wedstrijdstrijden niet gespeeld of uitgesteld en meerdere keren zijn teams onvolledig opgekomen. Sommige, o.a. Haren/Oostermoer in de 3e klasse A van de KNSB-competitie, hebben zich teruggetrokken.
Persoonlijk houd ik erg van de KNSB-wedstrijden op zaterdagmiddag. Er heerst een sfeer die je ook bij meerdaagse toernooien tegenkomt. En vaak is het spannend. Helaas moet ik dit seizoen verstek laten gaan en doet mijn team van Groninger Combinatie het in de 4e klasse A niet erg goed. Ook in de NOSBO-competitie is het prettig spelen. Je mist iets als je er niet bij bent. Volgend jaar doet Schaakclub Roden ook weer mee, I presume?

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

03-3 Hoe wint wit?

Oplossing van de vorige week

03-2 Wat is de winnende zet van wit?
1.Pd8+ Txd8 (anders dameverlies) 2.Dxe7+ Kg8 3.Dxd8+ met materiaalwinst en aanval

l

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 11 maart 2022

Anish Giri is gestrand in de halve finale van het tweede FIDE Grand Prix-toernooi dat in Belgrado aan de gang is. Hij werd uitgeschakeld door de Rus Andreikin. De Hongaar Rapport versloeg in de andere halve finale Maxime Vachier-Lagrave. Andreikin en Rapport spelen de komende dagen de finale. De Grand Prix-serie bestaat uit drie toernooien. De winnaar van het totaalklassement plaatst zich voor het Kandidatentoernooi. Het eerste toernooi is gewonnen door de Amerikaan Nakamura.
Richard Rapport en Dmitri Andreikin werden ooit gezien als grote talenten, nu zijn het “oudere jongeren” die de laatste tijd goed spelen. Misschien is hun langverwachte doorbraak gaande. Rapport is een Hongaar, geboren in 1996. In het laatste TaTaSteel-toernooi werd hij derde. Hij behaalde evenveel punten als Mamedyarov die tweede werd. Op de live ratinglijst neemt hij momenteel de 9e plaats in met 2772 punten, evenveel als Giri. Andreikin is geboren in 1990. Hij werd in 2010 jeugdwereldkampioen. Met zijn 32 jaar is hij relatief oud. Ter vergelijking: Giri is 27 jaar. Andreikin staat met 2733 punten 20e op de live ratinglijst.
Het Grand Prix-toernooi in Belgrado is het eerste FIDE-toernooi na de Russische inval in Oekraïne. Er hebben vijf Russen meegedaan, niet als Rus maar onder de vlag van de FIDE. De omstandigheden waren erg in hun nadeel. Grishuk zei dat hij niet meer kon nadenken en hij verloor zijn eerste twee partijen. Andreikin was de enige die goed speelde.
De FIDE heeft de Russische inval in Oekraïne veroordeeld en heeft Rusland onder andere de organisatie van de Olympiade afgenomen. Russische en Wit-Russische teams worden niet geweerd van door de FIDE georganiseerde schaakevenementen en individuele spelers mogen in officiële wedstrijden, zoals de Grand Prix-serie, blijven uitkomen, mits zij bereid zijn te spelen onder de vlag van de FIDE. “Onder de FIDE-vlag” spelen houdt overigens meer in dan het fysieke vlaggetje naast het bord. Het betekent ook dat de spelers hun lidmaatschap van de Russische of Wit-Russische federatie opzeggen en dat van de FIDE aanvragen. De FIDE heeft dit met een speciale verkorte procedure gemakkelijk gemaakt. De Oekraïense bond en een aantal grootmeesters, onder wie Vassily Ivanchuk en Ruslan Ponomariov, hebben fel geprotesteerd tegen deze maatregelen. Zij willen veel verder gaan en alle Russische teams en spelers categorisch uitsluiten. Bovendien eisen zij het aftreden van de voorzitter van de FIDE, de Rus Arkady Dvorkovich.
Ook onze KNSB vindt dat de FIDE verdergaande strafmaatregelen moet nemen. Zij wil schaakteams van Rusland en Wit-Rusland uitsluiten van deelname aan alle FIDE-evenementen, dus ook de Olympiade, en geen individuele Russische spelers aan door de FIDE georganiseerde wedstrijden toelaten, ook niet onder de vlag van de FIDE.
En dan volgt een staaltje ondoorgrondelijke logica: Na lang overleg in een extra vergadering heeft het KNSB-bestuur besloten dat aan Nederlandse wedstrijden individuele Russische schakers mogen deelnemen, mits zij actief bereid te zijn onder de FIDE-vlag te spelen en de inval in Oekraïne niet hebben gesteund. Dat is het resultaat van een belangenafweging. De eigen KNSB-competitie mag niet in gevaar komen, clubs mogen niet benadeeld worden. Schakers tussen dominee en koopman: je moet de remisemarge nooit uit het oog verliezen!
 
Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

 03-2 Wat is de winnende zet van wit?

Oplossing van de vorige week
03-1 Wit heeft geslagen op f6. Hoe straft zwart dat af?
1…Pf3 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 04 maart 2022

De Koning keek zorgelijk om zich heen. Het ging niet zo lekker. De tegenstand was heftiger dan verwacht. In de toren links was een flinke bres geslagen en die aan zijn rechterkant was volledig ingestort. Niet alleen waren aanvallende acties met zwaar materieel over de flanken nu onmogelijk geworden, maar ook de verdediging was ernstig verzwakt. Hoe had dat kunnen gebeuren? Ze hadden er toch lang genoeg op geoefend. Eerst een boer naar voren sturen, die opofferen en dan door de vrijgekomen ruimte razendsnel oprukken om dood en verderf te zaaien. En daarna weer terug in de verdediging, bikkelhard om de vijandelijke aanvallers af te schrikken. Zo’n toren was zijn rechtertoren, maar toch was hij ingestort. Die aan de linkerkant was een slappeling, zoals alle linksen. Zijn gebrek aan meedogenloosheid had zware schade veroorzaakt. Nee, de flanken waren verloren, zijn enige kans was een offensief met de cavalerie door het centrum. Maar ook dat ging niet gebeuren. De paarden waarover hij de beschikking had, waren mank en de ruiters dronken of de weg kwijt. Niks geen verrassende kruismanoeuvres over het slagveld, niks geen individuele hoogstandjes. Ooit waren zijn paarden de beste van Europa, misschien zelfs van de hele wereld, maar het was nu huilen met de pet op. En dan dat zootje arbeiders en boeren voor hem …. Zij moesten de eerste klappen opvangen. Maar ze waren laf en ongedisciplineerd en bleken zelfs als kanonnenvlees ongeschikt. Ze deserteerden. Stuurden verklaringen de wereld in met de oproep aan hem, nota bene, om de strijd te staken. De opportunisten - hij zou ze nog wel krijgen. Het ging hun om de dollars, helemaal niet om vrede. Vrede, dat was waar hij aan werkte!
De schuld van het debacle lag bij zijn raadslieden. Zij hadden hem er van overtuigd dat de structuur van zijn leger optimaal was en de activiteit van de manschappen groot. Zij hadden hem wijs gemaakt dat hij nu moest aanvallen, nu of nooit. Onbetrouwbare sujetten, dat waren het, schuinsmarcheerders, Raspoetins. Hoe had hij ooit op hen kunnen vertrouwen. De ene was op de vlucht geslagen, de andere zei dat hij zich moest terugtrekken. Hij had het kunnen weten, de lafaards, ze waren steeds uit geweest op eigen gewin.
En dan zijn vrouw, de Koningin, de mooiste, de liefste. Zijn vrouw met wie hij liefde, rijkdom en voorspoed had gedeeld, die hem altijd had gesteund. Vanaf haar plaats naast hem was ze recht door het midden op de vijandelijke koning afgestormd. Hij dacht eerst nog dat de machtige, krachtige, prachtige vrouw die zij was, zijn heldin, op de tegenstander afging om hem te doden. Maar ze ging helemaal alleen. Dat vond hij direct al raar. Ze had rugdekking van een van de torens nodig, maar die waren uitgeschakeld. En de kreupele paarden konden haar niet bijhouden. Dat wist zij toch ook, zij was niet gek. Tot het vreselijke besef tot hem doordrong: het was geen heldendaad wat zij deed, het was verraad, puur verraad. Het serpent. Ze stortte zich in de armen van haar nieuwe minnaar en liet hem, de Koning, achter in een verloren stelling.
“Gooi het bord om, vaag alle stukken weg”, lispelde zijn ene overgebleven raadsheer, “je hebt toch niets meer te verliezen”. De idioot. Het schaak der wrake. Was hij echt al zo diep gezonken? Of zou hij toch maar liever gewoon opgeven?

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

03-1 Wit slaat op f6. Hoe straft zwart dat af?

Oplossing vorige week
02-4 Wit geeft mat in twee zetten
1. Dc3† Kxc3 2.Le5 mat