De paasvakantie is voorbij. In het verleden was dat een periode waarin meerdaagse jeugdtoernooien werden georganiseerd. Mooie evenementen. Je zat in een jeugdherberg en je moest slapen op grote zalen in stapelbedden. Zoals gebruikelijk in jeugdherbergen, werd er weinig geslapen. Sommigen schaakten gewoon door, anderen lagen te ouwehoeren en te ginnegappen. Meisjes waren er niet bij. Iemand las het verhaal van Godfried Boman over een schaakwedstrijd en de volgende passage is mij altijd bijgebleven:
Euwe zat op het podium een broodje te eten. Het is mij een raadsel waarom die man nu juist dáár zijn broodjes moet eten. Dit doet men óf thuis óf onderweg in de trein. Men is in schaakkringen dan ook algemeen van mening dat zijn vijf verloren partijen aan deze verderfelijke gewoonte zijn toe te schrijven. In het algemeen hebben meelspijzen een nadelige invloed op de denkkracht.
Waarom ik dit stukje nooit ben vergeten, is mij een raadsel. Een feit is dat ik nooit een broodje eet onder een partij.
Berucht is ook De Dolkstoot, de naam die de schaakwereld heeft gegeven aan de briljante partij van Bomans tegen Euwe. In de hoofdvariant van het Spaans kwam Euwe op de vijfde zet met het nieuwtje Ns9!, waarop Bomans na een ogenblik te hebben nagedacht antwoordde met G.B.r7!!! Euwe gaf op. Bomans’ commentaar: Een aardig voorbeeld hoe een partij niet lang behoeft te zijn om toch vol bekoring te zitten.
Ik kende Bomans’ werk al langer. Tijdens een spreekbeurt heb ik ooit het verhaal De Grootmeester uit de bundel Kopstukken voorgedragen. Een biezen herdersmat bedekte de vloer. Links, bij de krachtig ontwikkelde vleugel, stonden twee leunstoelen in een dreigend naar voren geschoven positie. Onder een glazen stolp stond de pion, die destijds, in het toernooi van Bagdad, de opmars der witte troepen had gestuit. Politiek, sociaal en cultureel stond ik mijlenver van Bomans af, maar in literaire zin heeft hij mij wel beïnvloed.
De paasvakantie is vervangen door de meivakantie, jeugdherbergen bestaan niet meer, maar jeugdschaaktoernooien worden gelukkig nog steeds gehouden. Het belangrijkste is altijd het Nederlands jeugdkampioenschap. Het NJSK begint dit jaar op 1 mei in Almelo. Aan dit toernooi kunnen jeugdspelers t/m 18 jaar meedoen. Ooit was de maximumleeftijd 20 jaar, maar veel sterke spelers tussen 18 en 20 jaar zijn al grootmeester en worden zelfs Nederlands kampioen.
Wie gaat Jonas Hilverda opvolgen als jeugdkampioen van Nederland? Machteld van Foreest doet mee aan groep A waarin om de titel wordt gestreden. De grote favoriet is echter een ander meisje, Eline Roebers. Loek van der Hagen is een van de kanshebbers in groep B. Hij is als tweede geplaatst. Andere deelnemers uit de NOSBO zijn Berend Visser (Groningen, groep A), Sander Wage (Scheemda, B), Léon Niemeijer (Assen, B), Jaël Wierenga (Assen, B), Sono Folkers (Groningen, C), Serana Tunyluhulima (Assen, C meisjes) en Carlijn Hagen (Schiermonnikoog, C meisjes). Opvallend is het relatief grote aantal Assenaren. Drentse schaakmetropolen als Emmen en Hoogeveen hebben geen jeugdspelers afgevaardigd. Roden evenmin. Als dit, bijvoorbeeld op de volgende ALV, tot doelstelling zou worden verheven, kunnen anderen, met meer verstand van zaken dan ik, vertellen hoe het voortraject eruit moet zien. Ik ben ervan overtuigd dat jeugdherbergen en verhaaltjes van Godfried Bomans daar geen plaats meer in hebben.
Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.
04-4 Wit aan zet. Wat is de snelste weg naar winst?
Oplo
ssing van de vorige week
04-3 Wat is de winnende zet van wit?
1.Dd8. Zwart kan de dreigingen 2.Tf8† Kg6/e6 3.Txf5 en 2.Dxc8, beide met materiaalwinst, niet tegelijk verhinderen.