In een podcastgesprek met de mij onbekende, maar nu wereldberoemde Magnus Barstadt heeft Magnus Carlsen gezegd dat hij zich wil terugtrekken uit het wereldkampioenschap. De motivatie voor het spelen van nog een zware match is verdwenen. Alleen als Alireza Firouzja het kandidatentoernooi wint, is Carlsen bereid zijn titel te verdedigen.
We hoeven ons geen grote zorgen te maken over dit bericht. Het is niet zeker of de boodschap juist is overgekomen en Carlsen kan nog van standpunt veranderen. Maar ook als hij ermee stopt, vallen niet alle stukken om.
Het WK-schaken heeft vaker op zijn grondvesten staan trillen. Dat gebeurde in 1948 toen Max Euwe de vacante WK-titel in eigendom aan de FIDE gaf, het gebeurde in 1993 opnieuw toen Garry Kasparov en Nigel Short met titelmatch en al uit de FIDE stapten. Beide gebeurtenissen waren tekenen van hun tijd. Euwe maakte een eind aan het willekeurige en oncontroleerbare systeem waarin de zittende wereldkampioen mocht kiezen tegen wie hij zijn titel op het spel zou zetten. Spelers die een hoog bedrag konden inleggen en weinig kans hadden om te winnen, maakten de meeste kans uitverkoren te worden. Bovendien zette Euwe de communisten buiten spel. Kasparov en Short startten een nieuwe organisatie voor het internationale topschaken omdat zij (en met hen de meeste andere topspelers) vonden dat de FIDE het schaken niet goed commercieel exploiteerde.
Ook de eventuele abdicatie van Carlsen markeert een breuk met het verleden. Het is niet zo’n abrupte breuk als in 1948 en 1993, maar een accentuering van de langer aanwezige trend dat het klassieke spel langzaam maar zeker aanzien verliest aan het blitz- en rapidschaken. Deze trend is reeds in de WK-titelmatches doorgedrongen. De schaakwereld vindt het aanvaardbaar dat het klassieke wereldkampioenschap al twee keer is beslist door rapidpartijen. En Carlsen mag de WK-matches voor gezien houden, hij heeft de ambitie uitgesproken weer wereldkampioen blitz- en rapidschaken te worden.
Als deze trend de redding van de schaaksport is, dan vind ik het best. Stilstand is achteruitgang en schaken is schaken, ook als het snel wordt gespeeld. Het klassieke spel zal bovendien nooit verdwijnen voor wie klassiek wil spelen. Carlsen streeft ernaar de ratinggrens van 2900 te doorbreken, het Tatasteeltoernooi is er nog steeds en zonder Carlsen wordt Anish Giri misschien wel wereldkampioen. En Schaakclub Roden blijft bestaan - klassiek tot in de diepste vezels, maar altijd open voor vernieuwing.

Opgave

Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

2112 3

Een eenvoudig en mooi probleem
12-3 Wit is aan zet. Hoe wint zij?2112 3

 

Oplossing van de vorige week
12-2 Zwart aan zet wint. Hoe?

1...Ld4+ 2.Kh1

[2.e3 Dxf3 3.Te2 (3.Dd5+ Dxd5;3.Tg7+ Lxg7 helpen niet) 3...Df1 mat]

2...Dxf3+ 3.exf3 Lg2mat